Op internet levert de speurtocht naar schrijver Jan Oost nauwelijks iets op. Wikipedia hult zich in stilzwijgen, de bibliotheek geeft niet thuis, op Bol.com is geen enkele titel van hem verkrijgbaar, zelfs Boekwinkeltjes genereert geen enkele hit. DBNL moet uitkomst bieden, maar ook daar nihil op het request.
Vermoedelijk is ‘Jan Oost’ een pseudoniem voor een schrijver die liever niet geassocieerd wilde worden met een avonturenroman. Qua taalgebruik zou het boek uit de pen van Multatuli gevloeid kunnen zijn en er zijn liefhebbers die ‘de koppensnellers’ in één adem genoemd willen hebben met de ‘Max Havelaar’, maar voor die associatie is geen enkele onderbouwing te vinden.
Dan plotseling is er Bing Chat, die verdergaat waar Chat GPT en Google Bard verstek laten gaan:
‘Jan Oost was een Nederlandse schrijver die in de jaren 1920 en 1930 verschillende boeken en verhalen publiceerde over zijn avonturen in Nederlands-Indië. Hij was ook een arts en een zendeling die veel reisde en in contact kwam met verschillende inheemse volkeren, waaronder de koppensnellers van Borneo.
Onder de koppensnellers op Borneo is een van zijn bekendste werken. Het is een roman die het verhaal vertelt van een jonge Nederlandse arts die naar Borneo wordt gestuurd om een expeditie te leiden naar het binnenland, waar hij te maken krijgt met de gevaren en de schoonheid van de natuur, de cultuur en de mensen. Het boek is gebaseerd op zijn eigen ervaringen en observaties, en geeft een levendig beeld van het leven onder het gewelddadige Nederlandse koloniale regime.
Het boek is in 1931 voor het eerst verschenen bij uitgeverij Nijgh & Van Ditmar, en is sindsdien meerdere keren herdrukt. Het boek wordt beschouwd als een klassieker van de Nederlandse literatuur over Nederlands-Indië, en heeft veel lezers geboeid en geïnspireerd.
Een van de belangrijkste Nederlandse dichters en romanschrijvers van het interbellum, J. Slauerhoff, heeft wel iets te maken heeft met de schrijver Jan Oost. Slauerhoff was namelijk een vriend en een bewonderaar van hem, en hij schreef het voorwoord voor diens boek De geheimzinnige vallei.’
Het is onduidelijk met hoeveel korrels zout we dit Bing-verhaal moeten slikken. Het van Gutenberg.org afkomstige manuscript dat de redactie gebruikte voor deze heruitgave, dateert uit 1916, van een uitgave van H. ten Brink in Arnhem, die verscheen als onderdeel van de Juliana-bibliotheek. De connectie met Slauerhoff is ook vreemd, aangezien nergens ook maar één letter te vinden is over De geheimzinnige vallei van Jan Oost.
Wie spreekt het verlossende woord?
