Heksenwaan en heksenjacht

‘Verachtelijke reptielen’ vormen momenteel een dankbaar object in hedendaagse complottheorieën, op een andere schaal maar vergelijkbaar hardnekkig is de heksenwaan, die al eeuwenlang de ronde doet. ‘De heksenhamer’ van Godfried Christiaan Hoogewerff, zo’n anderhalve eeuw geleden leraar en directeur van middelbare scholen in Rotterdam en Amersfoort, vertelt op microniveau de vreselijke gevolgen van de letterlijke heksenjacht in een Utrechtse gemeenschap. Vergelijkbaar met het uiterst populaire Malleus Maleficarum, beter bekend als de Heksenhamer (letterlijke vertaling: de hamer van de opzettelijke kwaaddoensters), het handboek uit de vijftiende eeuw waarin inquisiteur Henricus Institoris gedetailleerd uitlegt welke folterpraktijken nodig zijn om heksen te laten bekennen.